Zgodnie z zapowiedzią z listopada, poprosiliśmy naszego kolegę dr Franka Mörsbergera (Business Development Food & Feed Analysis) o podsumowanie jego osobistych wrażeń z 11. konferencji RAFA w Pradze. Oto jego raport:
Tegoroczna konferencja „Recent Advances in Food Analysis” była miejscem spotkania około 750 naukowców z 41 krajów. Jak zawsze program naukowy był bardzo rozbudowany, tak że wiele wykładów było prezentowanych w trzech równoległych sesjach. Wybór nie był łatwy. Dlatego zdecydowałem się na tematy, które są obecnie ważne dla AGROLAB GROUP i jej laboratoriów spożywczych, lub mogą stać się tematem rutynowych analiz dla naszych klientów i dla nas w przyszłości.
Zanieczyszczenia środowiskowe i procesowe
Nic dziwnego, że temat PFAS (per- i polifluorowane związki alkilowe) został omówiony w licznych prezentacjach i plakatach. Wyzwaniami analitycznymi są tutaj wymagania dotyczące czasami bardzo niskich granic oznaczalności wymaganych dla tych wszechobecnych zanieczyszczeń środowiska, a także krótkołańcuchowych i lotnych związków, które wymagają specjalnych metod oznaczania. Rozwiązania są oferowane z jednej strony przez wysokorozdzielcze i niestety bardzo drogie analizatory w połączeniu ze specjalnym oprogramowaniem do oceny, a z drugiej strony przez zatwierdzone modyfikacje popularnych metod przygotowania próbek.
W przypadku zanieczyszczeń procesowych skupiono się na pozostałościach olejów mineralnych z grupy MOAH (Mineral Oil Aromatic Hydrocarbons). Z jednej strony, ponieważ toksyczność wzrasta wraz z liczbą pierścieni aromatycznych w cząsteczce, a z drugiej strony, ponieważ profil pozwala na wyciągnięcie wniosków na temat możliwych źródeł zanieczyszczenia. To zadanie z kolei można rozwiązać jedynie za pomocą sprzężonej, wielowymiarowej chromatografii.
Jak można sobie wyobrazić, metody te wykorzystują również bardzo drogie analizatory, które również generują tak wiele zestawów danych w jednym przebiegu analizy, że tylko niezwykle wydajne komputery i zaawansowane oprogramowanie mogą generować wiarygodne wyniki z ogromnej ilości danych. Jest to również miejsce, w którym obszary badawcze analizy pozostałości opartej na urządzeniach pokrywają się z nowoczesnymi aplikacjami informatycznymi, uczeniem maszynowym i aplikacjami sztucznej inteligencji. Dlatego też temat ten był również przedmiotem tegorocznej konferencji RAFA.
Z raportów europejskich laboratoriów referencyjnych i końcowej prezentacji Fransa Verstraete, wysokiej rangi przedstawiciela Komisji Europejskiej i zastępcy dyrektora DG SANTE (Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności), otrzymaliśmy cenne informacje na temat tego, czym oficjalne organy monitorujące w UE będą się zajmować w nadchodzących latach.
Są to niektóre z tematów znajdujących się na liście Komisji Europejskiej i EFSA (Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Żywności):
- Toksyny naturalne, takie jak grupa chinolizydyn (np. toksyny z łubinu)
- Mikotoksyny, które w przeszłości były raczej rzadkie, ponieważ mogą stanowić zwiększone zagrożenie dla zdrowia niektórych grup ludności w przyszłości ze względu na zmiany klimatyczne i zmieniające się nawyki żywieniowe (weganizm), takie jak toksyny alternatywne, enniatyny i metabolity deoksyniwalenolu (DON).
- Grupa lektyn roślinnych również wymaga dalszej oceny ryzyka.
- Chemikalia procesowe, takie jak polichlorowane związki alkanowe (PCA), w tym chlorowane parafiny (C10-C17) i naftaleny, których nie można jeszcze analizować w zadowalający sposób ze względu na ich liczbę i różnorodność - między innymi dlatego, że brakuje standardów referencyjnych i zatwierdzonych jednolitych metod.
- Oprócz dobrze znanych bromowanych środków zmniejszających palność, które są uważane za słabo degradowalne w środowisku, analizowane będą również pokrewne środki zmniejszające palność zawierające fosfor.
Alternatywne proteiny
Nowe źródła białka, takie jak mączka z owadów, grzybnia grzybów i algi, które są coraz częściej wykorzystywane jako substytuty produktów zwierzęcych w produkcji żywności, będą stanowić nowe wyzwania dla bezpieczeństwa żywności, czy to poprzez nowe zagrożenia mikrobiologiczne, wcześniej niezauważone zanieczyszczenia, czy nowe alergie pokarmowe.
We wszystkich tych tematach można było zauważyć, że termin „ ekspozycja” pojawiał się w wielu prezentacjach. Podsumowując, można powiedzieć, że badania odchodzą od wcześniej dominującego założenia liniowych związków przyczynowo-skutkowych w kierunku złożonego rozpatrywania wzajemnie wpływających na siebie mechanizmów działania.
Obejmuje to zbadanie, w jaki sposób spożycie różnych zanieczyszczeń środowiska, nawet w niewielkich ilościach, może nasilać (lub niwelować) ich skutki w organizmie przez całe życie oraz w jakim stopniu istnieją również różnice indywidualne, które są związane na przykład z ludzkim metabolomem (tj. florą jelitową i metabolizmem). Badania te są również możliwe tylko dzięki globalnemu gromadzeniu danych, łączeniu i nowym algorytmom analizy opartym na sztucznej inteligencji.
Zafałszowania żywności
Wreszcie, temat fałszowania żywności, a tym samym uwierzytelniania surowców i produktów handlowych, pozostaje dziedziną badań, która poczyniła ogromne postępy, ale z każdą nową metodą wykrywania rośnie wiedza - i, jak się wydaje, ambicja - fałszerzy, aby wzbogacić się o nowe sztuczki przestępcze kosztem ogółu społeczeństwa. Globalne szkody spowodowane nielegalnymi praktykami w dziedzinie produkcji żywności są na równi z dochodami globalnych karteli narkotykowych - choć przy znacznie niższym ryzyku wykrycia. Temat ten będzie również omawiany na kolejnych konferencjach RAFA.
Kolejna, 12. konferencja RAFA odbędzie się ponownie w Pradze w dniach od 3 listopada do 6 listopada 2026 roku. W międzynarodowym środowisku uniwersyteckim i w działach badawczych dużych firm spożywczych dokonuje się istotny postęp w analizie żywności. Na sympozjach takich jak RAFA młodzi naukowcy i „starzy wyjadacze” wymieniają się pomysłami i nawiązują kontakty.
PLUS DLA CIEBIE: AGROLAB wysyła ekspertów na te kongresy. Uważnie słuchamy i staramy się rozpoznać na wczesnym etapie, które tematy analityczne będą zajmować naszych klientów, a tym samym nas w przyszłości, abyśmy zawsze byli o krok do przodu w tworzeniu metod odpowiednich do rutynowego stosowania.
Autor: Dr Frank Mörsberger, AGROLAB GROUP; Tłumaczenie: Joanna Furtak, AGROLAB Polska